Docentontwikkelteam: Literatuuronderwijs en digitale geletterdheid
(schooljaar 2024-2025)
Onder begeleiding van dr. Siebe Bluijs & dr. Inge van de Ven (Tilburg University)
Wat kun je in je literatuurlessen doen met fenomenen als Instagrampoëzie of #booktok? Kun je leerlingen inzichten laten opdoen over literair auteurschap aan de hand van ChatGPT? Hoe kun je jeugdliteratuur inzetten om cyberpesten bespreekbaar te maken in je klas? Kun je leerlingen iets leren over focalisatie met behulp van verhalen in Virtual Reality?
Ben je docent Nederlands of Engels in het voortgezet onderwijs en wil je jouw literatuuronderwijs versterken én in je lessen aandacht besteden aan digitale geletterdheid? Sluit je dan aan bij ons Docentontwikkelteam (DOT). Gedurende een schooljaar ontwikkelen we in een groep met andere docenten lesmateriaal en didactische methoden rondom het thema literatuur en digitalisering. Je wordt daarbij uitgebreid begeleid door (vakdidactische) experts van Tilburg University. Het lesmateriaal dat in het DOT wordt ontwikkeld is direct toepasbaar in de onderwijspraktijk en kan worden toegesneden op de individuele behoeften van docenten en scholen. Dit Docentontwikkelteam staat open voor docenten met verschillende lesbevoegdheden en ervaringsniveaus.
Bewuste digitale geletterdheid
Dit Docentontwikkelteam richt zich op de vraag hoe het literatuuronderwijs ingezet kan worden om leerlingen bewust digitaal geletterd te maken. Daarnaast willen we een vernieuwingsimpuls geven aan het literatuuronderwijs door in te zetten op literatuur die het digitale thematiseert. Daarbij valt te denken aan (jeugd)boeken over sociale media, Instagrampoëzie of verhalen die zijn geschreven met behulp van AI. Daarnaast besteden we aandacht aan de veranderende leesvaardigheden die nodig zijn om literatuur te lezen in een gedigitaliseerde wereld (close reading tegenover hyper reading).
Bij de bewuste digitale geletterdheid die wij voor ogen hebben, staat de wisselwerking tussen technologie en cultuur centraal. We onderzoeken hoe literatuur verandert als gevolg van digitalisering, maar ook hoe (literaire) verbeeldingen van AI, robots of sociale media onze omgang met die technologieën sturen. Zo geven we vorm aan digitale geletterdheid én versterken we de literaire competenties van leerlingen.
Werkwijze
Het DOT-traject start met een oriëntatie op het thema digitalisering en literatuur. Daarna formuleren we samen een aantal vakdidactische principes op basis van de onderwijspraktijk en recent wetenschappelijk onderzoek. De docenten stellen vast welke inzichten over digitalisering zij hun leerlingen willen laten opdoen. We bespreken met elkaar welke didactische vorm en welk(e) literaire werk(en) aansluiten bij die inzichten. In de laatste bijeenkomst delen we ervaringen uit de praktijk met elkaar en doen we suggesties voor verbeteringen.
Docenten kunnen zich individueel inschrijven, maar het is ook mogelijk om met docenten van één school gezamenlijk te werken aan het opzetten van een didactiek rond digitale geletterdheid. Elke deelnemer kan de uitkomst toesnijden op de context en behoeften van de eigen school. Na afronding ontvang je een bewijs van deelname.
De begeleiding wordt verzorgd door twee ervaren onderzoekers met expertise op het terrein van onderwijsgerelateerd onderzoek van Tilburg University: dr. Siebe Bluijs en dr. Inge van de Ven. De begeleiders zijn medeontwikkelaars en inhoudelijk deskundige op het terrein van digitalisering en literatuur.
Planning
Het traject loopt gedurende een schooljaar en de groep komt zes keer bij elkaar. De bijeenkomsten vinden telkens plaats op donderdagmiddag, van 15u tot 18u.
- Oriënterende startbijeenkomst 6 februari 2025
- Vakdidactische principes formuleren 13 maart 2025
- Lesontwerp 24 april 2025
- Afsluitende bijeenkomst 22 mei 2025
Kosten
600 euro per deelnemer van 1 school
Aanmelding
Meld je aan vóór 15 januari door een mail te sturen naar: s.v.bluijs@tilburguniversity.edu.
Minimaal aantal deelnemers: 6; maximaal aantal deelnemers: 12.